بسیاری از ما می توانیم “سرنگ” را تشخیص دهیم که این سرنگ ها دارای سوزنی هستند که از بدنه پلاستیکی بلند بیرون زده است. برای بسیاری، آمپول یا همان سرنگ یک وحشت کودکی است که هرگز نمی توانند فراموش کنند!
در حالی که ممکن است سال های اولیه شما با ترس از سوزن سپری شده باشد، نوجوانان یا بزرگسالان ممکن است نیاز داشته باشند که از سرنگ هایی را برای تزریق داروهای تجویز شده توسط پزشک را استفاده کنند.
هنگامی که خانوادهٔ خود را تشکیل می دهید، ممکن است برای درمان یک بیماری به یک سوزن برای یکی از اعضای خانواده نیاز داشته باشید؛ در این صورت، نه تنها باید ترس قدیمی خود را از این وسیله پزشکی کوچک را فراموش کنید، بلکه باید نحوهٔ استفاده از آنرا نیز بدانید.
مهم تر از همه، باید بدانید که همهٔ سرنگ ها یکسان نیستند و طرح های و مدل های مختلفی برای اهداف مختلف وجود دارد که در ادامه با انواع سرنگ، اجزای سرنگ و کاربردهای آنها آشنا خواهید شد. پس با ما در ادامهٔ این مطلب همراه باشید.
انواع سرنگ کدامند ؟
سرنگ ها در چندین طرح و انواع مختلف موجود هستند. اکثر آنها یکبار مصرف هستند و برای بسیاری از آنها با یک سوزن متصل یا بدون سوزن عرضه می شوند. شما می توانید اندازهٔ سرنگ را با توجه به حجم دارویی که در آن نگه می دارد انتخاب کنید.
انواع سرنگ شامل عبارتند از :
- سرنگ ساده
- سرنگ لوئر ( لوئرلاک ) یا سر پیچ دار
- سرنگ انسولین
- سرنگ گاوی یا سرنگ گاواژ
- سرنگ دو سر سوزن
در تصویر زیر اجزای سرنگ کاملاً مشخص شده است که عبارتند از :
- پیستون
- مخزن
- نشانه گذاری حجم ( درجه بندی )
- نوک پیستون
- نوک سرنگ
انتخاب سرنگ چگونه است ؟
سرنگ ها را بر اساس حجم داروی تجویز شده و جریان فشار مورد نظر انتخاب می کنیم. روی مخزن مقدار مشخص شده در سی سی یا میلی لیتر اندازه گیری می شود. هر دو نوع اندازه گیری از نظر حجم معادل هستند یعنی ۱ سی سی معادل ۱ میلی لیتر است.
مقادیر زیاد دارو، به همان اندازه نیاز به سرنگ های بزرگتر دارند. نیاز به جریان های فشار کمتر نیز ابعاد بزرگتری نیاز دارد.
استفاده از سرنگ برای تزریق، با فشار دادن پیستون انجام می گیرد که برای آبرسانی نیز استفاده می شود.
یکی از رایج ترین سرنگ ها، “سرنگ انسولین” می باشد که نوعی سرنگ کم حجم محسوب می شود و برای داروهای دیابتی استفاده می شود. سرنگ انسولین یکبار مصرف می باشد و بنابراین از لحاظ قیمتی به صرفه است.
در تصویر زیر اندازهٔ حجم سرنگ ها و درجه بندی روی سرنگ نشان داده شده است.
در مورد سرنگ ها چه نکته هایی را لازم است بدانیم ؟
پنج نوع اصلی سرنگ وجود دارد :
- اولین و محبوب ترین سرنگ، سرنگ لوئر یا لوئرلاک می باشد که امکان برداشتن و اتصال مجدد سوزن را فراهم می کند. جدا کردن یا وصل کردن سوزن آسان و سریع است. توپی سوزن با فشار و چرخش قفل می شود و حرکت چرخشی توپی سوزن را در جای خود قفل می کند. این پایه چرخشی برای ایمنی و پایداری بهتر، سوزن را به سرنگ محکم می کند.
- سرنگ با نوک لغزنده نیز بسیار رایج است. کاربر ممکن است توپی سوزن را روی سرنگ دو قطعه فشار دهد که اصطکاک هاب، سوزن را روی نوک سرنگ ثابت نگه می دارد.
- سرنگ های با نوک کاتتر برای شست و شوی زخم و شست و شوی لوله های پزشکی مفید هستند. سازندگان پزشکی، نوک کاتتر را با انتهای مخروطی می سازند تا کاتترها بتوانند روی نوک سوار شوند و خارج شوند.
- آخرین مدل، نوع سرنگی با سوزن دائمی متصل است. این سرنگ ها اغلب برای کاربردهای با دوز کم استفاده می شوند و ضایعات دارویی را نیز کاهش می دهند. همچنین پس از استفاده، یکبار مصرف می باشند و باعث می شوند تا پاکسازی ها سریع انجام شوند. تزریق توبرکولین و انسولین در این نوع سرنگ رایج است.
انتخاب سوزن به چه شکل است ؟
سوزن ها دارای طراحی ساده با مرکز توخالی، نوک تیز و توپی هستند که به سرنگ می چسبند. شفت های سوزنی در طول های متفاوتی که بر حسب اینچ اندازه گیری می شوند، تولید می شوند.
اندازه های گیج، ضخامت یا قطر سرسوزن را اندازه گیری می کنند که نوک سوزن ها اغلب دارای یک نوک اریب برای برش یا سوراخ کردن راحت تر هستند.
بسیاری از سوزن ها دارای یک کلاه یا کاور برای محافظت از مراقبت در طول انتقال و استفاده از سوزن هستند.
معیار انتخاب سوزن شامل سه اصل مهم است :
- اندازه
- طول
- کاربرد
گیج سوزن، عرض یا قطر سوزن را اندازه گیری می کند. طول از هاب تا نوک سوزن اندازه گیری می شود که استفاده از سوزن به میزان عمق سوزن برای رسیدن به ناحیهٔ تزریق اشاره دارد. این عمق تزریق شامل داخل پوست ( تزریق درم ) ، تزریق بافت زیر جلدی و عضلانی ( تزریق داخل عضلانی ) است.
گیج سوزن چیست ؟
انتخاب سوزن ها بر اساس اندازهٔ گیج با در نظر گرفتن ضخامت پوست و عمق تزریق انجام می شود. گیج سوزن مجموعه ای از اعداد است که هر چه عدد کمتر باشد، قطر سوزن بیشتر می شود و هرچه عدد گیج بیشتر باشد، عرض سوزن کمتر می شود.
از سوی دیگر، اعداد کوچکتر نشان دهندهٔ قطر یا عرض بیشتر می باشد. گیج های با قطر بزرگتر دیواره های ضخیم تری دارند و محکم تر و با دوام تر هستند که داروهای چسبناک بیشتری را فراهم می کنند و از نفوذ پوست متراکم تر پشتیبانی می کنند.
هنگام استفاده از داروی با ویسکوزیته بالا، یک عدد گیج کمتر انتخاب کنید. سوزن های ریز ( قطر کوچک ) درد کمتری را برای بیمار ایجاد می کنند و داروهای با ویسکوزیته پایین را در خود جای می دهند. برای این نوع تزریق ها، عدد گیج بالاتری انتخاب کنید.
رایج ترین گیج های سوزنی ۲۶ و ۲۷ هستند که این محدوده گیج با هر سه نوع تزریق یعنی داخل جلدی، داخل عضلانی و زیر جلدی سازگار است.
برای خرید سرنگ و سوزن به چه نکاتی دقت کنیم ؟
هنگام خرید سرنگ، لازم است بدانید به کدام یک از سرنگ ها نیاز دارید. آیا از سرنگ سوزنی برای تزریق داخل جلدی ( پوست )، تزریق عضلانی یا زیر جلدی استفاده می کنید ؟
اندازه سوزن و انتخاب طول سوزن برای هر نوع تزریق متفاوت است. در زیر لیستی از معیار های انتخاب برای خرید سرنگ و سوزن آماده شده است :
- حجم دارویی که باید تجویز شود، اندازه سرنگ را تعیین می کند
- نوع هاب سوزنی مورد استفاده، هاب سرنگ را تعیین می کند (سرنگ لوئر یا نوک کاتتر و …. )
- ویسکوزیته دارو گیج سوزنی را تعیین می کند
- محل تزریق، اندازه سوزن و طول سوزن را تعیین می کند
- قبل از خرید از نیاز های خود مطمئن شوید
با تشکر از اینکه ما را تا پایان این مقاله همراهی کردید، اگر تجربه ای راجع به استفاده از انواع سرنگ های : سرنگ اوا ، سرنگ لوئر، سرنگ انسولین، سرنگ گاوی و… داشته اید، خوشحال می شویم که دیدگاه های خود را در قسمت نظرات با ما در میان بگذارید.
